Lista Ofert Pracy Dla 15-Latków. Stanowe prawo pracy dzieci. Praca w handlu detalicznym. Praca w hotelarstwie. Farm Jobs. Praca na własny rachunek. Jeśli Twoja 15-latka jest gotowa zacząć zarabiać samodzielnie, prawdopodobnie nadszedł czas, aby pomóc jej w znalezieniu pracy. Jeśli chodzi o witaminy, 15-latkowie powinni spożywać produkty bogate w: witaminę A, witaminy z grupy B, witaminę C, witaminę D, witaminę E, kwas foliowy i kwas pantotenowy. Można je znaleźć w warzywach, owocach, jogurtach, mleku, produktach pełnoziarnistych i nasionach. Serwis esuplementy.pl dodaje, że jeśli chodzi o suplementy Pakiet zalecamy nastolatkom w celu sprawdzenia ich stanu zdrowia i upewnienia się, że w jego organizmie znajdują się wszystkie pierwiastki potrzebne dla poprawnego rozwoju. Pobranie krwi w domu to wygodne rozwiązanie dla rodziców! Zadbaj o zdrowie swojego nastolatka, jednocześnie zachowując rutynę dnia codziennego. Art. 34. Kara ograniczenia wolności. § 1. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata; wymierza się ją w miesiącach i latach. § 1a. Kara ograniczenia wolności polega na: 1) obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne; 2) (uchylony) Sąd Apelacyjny w Lublinie nie zgodził się dzisiaj na podwyższenie kary dla Karola D., który pod Kraśnikiem zamordował 14-letnią dziewczynę. Utrzymał wyrok skazujący zabójcę na 15 lat Mandat karny dla właścicieli. Agresywny pies rasy akita pogryzł 15-latkę z Radlina. Ma uszkodzony mięsień w nodze. Trzy lata wcześniej zaatakował jej mamę. Właściciele zostali ukarani Komunikaty dla uzdrowisk Komunikaty AOTMiT Słowniki eWUŚ Jednorodne Grupy Pacjentów Pakiet onkologiczny E-recepta Informacje dla świadczeniodawców realizujących przepisy o koordynacji Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży (KOC) Dobre praktyki zarządcze Pliki do pobrania Identyfikacja Druki Różne podejście do 14-latka i 15-latka. W opinii zwrócono uwagę na jeszcze jedną kwestię. Dla odpowiedzialności według kodeksu karnego za zabójstwo typu podstawowego trzeba mieć ukończone 15 lat. W przypadku sprawcy 14-letniego nowela wprowadza obok przesłanek określonych w art. 10 par. 2 dodatkowy warunek odpowiedzialności jak dorosły – a mianowicie, że "zachodzi Zatrzymano 16-latka. Dziś (środa, 15 listopada) Prokuratura zawnioskuje o umieszczenie 16-latka w schronisku dla nieletnich. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie. 15-letnia Oliwia najbliższe 7,5 roku spędzi w zakładzie karnym. Dziewczyna w brutalny sposób zabiła swojego 3-letniego przyrodniego brata. Mieszkająca w Niemczech 15-latka z polskiej rodziny trafi na 7,5 roku do zakładu karnego dla młodocianych. Sąd w Detmold (Nadrenia Północna-Westfalia) nie zdecydował się na maksymalny wyrok kary. 15-latka została skazana za… 88ee. W czwartek Sejm zajął się nowelizacją Kodeksu karnego. Zmiany, które za niedługo wejdą w życie dotyczą zaostrzenia kar dla przestępców. Wśród najważniejszych przepisów, które będą obowiązywać w Polsce jest wprowadzenie bezwzględnego dożywocia, czy rezygnacja z 25 lat odsiadki na rzecz 30 lat. Podczas wczorajszego posiedzenia Sejmu znowelizowano Kodeks karny. Zmiany podnoszą górną granicę terminowej kary pozbawienia wolności z 15 do 30 lat przy jednoczesnej likwidacji osobnej kary 25 lat więzienia. Wydłużono też okres przedawnienia zbrodni zabójstwa z 30 do 40 lat. Zmiany przewidują też wprowadzenie kary tzw. bezwzględnego dożywocia, czyli kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Decyzja o tym będzie zależała od uznania sądu, który będzie mógł wymierzyć tę karę w dwóch sytuacjach: jeżeli sprawca był skazywany już wcześniej za najpoważniejsze, określone przestępstwa lub jeżeli jego wyjście na wolność będzie zagrażało bezpieczeństwu ludzi. Zaostrzone kary w Polsce i nowe typy przestępstwa Nowela wprowadza też nowy typ przestępstwa – przyjęcie zlecenia zabójstwa. Karalne ma być też przygotowanie do zabójstwa. Zaproponowano zaostrzenie kar za przestępstwa o charakterze seksualnym i pedofilię. Kara od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie będzie grozić za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem, gdy obecnie do 15 lat więzienia. Za zgwałcenie z następstwem w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu będzie grozić od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie - obecnie jest to od 2 do 12 lat. Za zgwałcenie z następstwem w postaci śmierci ofiary grozić będzie od 8 do 30 lat więzienia lub dożywocie - obecnie jest to od 2 do 12 lat więzienia. W przepisach znalazły się nowe typy kwalifikowane zgwałceń, np. na kobiecie ciężarnej, z posługiwaniem się bronią palną czy z utrwalaniem obrazu i dźwięku tego czynu. Będzie za nie groziło nawet do 20 lat więzienia. Karze od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocia będzie podlegać także sprawca zgwałcenia dziecka. - Zaostrzamy zasady warunkowego zwolnienia dla recydywisty seksualnego. Będzie to możliwe po odbyciu trzech czwartych kary, nie po dwóch trzecich kary - informował resort sprawiedliwości. Doprowadzenie sprawcy morderstwa profesora w Krakowie Przestępstwo od 800 zł, nie od 500 zł Podwyższono - z 500 do 800 zł - kwotę, od której kradzież przestaje być wykroczeniem a staje się przestępstwem. - Aktualizujemy przepis w prawie karnym, bo prawo musi się rozwijać, jak całe otoczenie społeczne, to jest dostosowanie do zmian zachodzących w relacjach nabywczych w zakresie minimalnego wynagrodzenia - argumentował wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł. Zaostrzono kary dla pijanych kierowców. Konfiskata samochodu będzie możliwa Nowelizacja zakłada też konfiskatę pojazdu prowadzonego przez pijanego kierowcę. Przepadek auta ma być stosowany w przypadkach, gdy kierowca ma co najmniej 1,5 promila lub jeśli spowoduje wypadek przy zawartości co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi lub też w sytuacji recydywy. Jeśli pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy, orzekany byłby przepadek równowartości pojazdu, zaś za tą równowartość uznawano by wartość określoną w polisie ubezpieczeniowej, a w razie braku polisy - średnią wartość rynkową odpowiadającą wartości pojazdów podobnych. Jeśli sprawca prowadziłby pojazd niestanowiący jego własności, tylko własność jego pracodawcy, sąd orzekałby nawiązkę. - Zwiększy się również maksymalna kara, którą można wymierzyć za spowodowanie ciężkiego wypadku. Za spowodowanie ciężkich obrażeń lub śmierci, nietrzeźwemu sprawcy wypadku będzie można wymierzyć do 16 lat pozbawienia wolności, a obecnie do 12 lat - informowało MS. #1 moj prawie 2 letni synek rzadko karany jest za przewinienia inne niż odpychanie mlodszego brata. kara polega na pozostawieniu go w samotnosci w krzeslku do karmienia na 10 min. pomaga za to kara ta w ogole nie sprawdza się, kiedy jest ona nastepstwem odpychania mlodszego brata. mlodszy staje kolo niego albo chwyci go za koszylke, zeby sie podniesc, a starszy popycha jesgo glowę. oczywiscie, jak jest to tylko mozliwe to zabieram lodszego, ale nie zawsze zdarze. mimo, ze wtedy kara wynosi 15 min nic to nie daje. czy spotkalyscie sie z takim zachowaniem? jak rozwiazalyscie ten problem? tlumaczenie oczywiscie nic nie daje reklama #2 wiesz co nie wydaje mi sie zeby 2letnie dziecko jakos znaczaco odczulo roznice pomiedzy 10 a 15 niego to po prostu to samo-siedzi tam jakis zeby zrozumial ze to kara i za czegos siostrze psycholog poradzila ze za jakies przewinienia maly ma miec odbierana jak bedzie grzeczny to po jakims czasie sie moze punkty-nagrody w postaci jakichs naklejek na lodowke a jak niegrzeczny to pozostawienie w krzeselku to taka troche dziwna kara #3 Ja stosuje karę siedzenia w kącie, do puki nie przeprosi to tam stoi. A karany jest za bicie nas i wymuszanie krzykiem. Nie chodzi o kupno czegoś, ale raczej wymuszanie typu nie zrobie tego o co mnie prosisz i bede wrzeszczał aż ustąpisz. A co do bicia to jest to sporadyczne ale sie zdarza. Gdy mały ma takie dni że nie jest w stanie ustać w kacie i odstawia soje ceregiele, czyli wrzeszczy jakby go obdzierali ze skóry to mówię mu, że jest bardzo niegrzeczny i nie będe na niego zwracać uwagi do puki sie nie uspokoi. Takie małe dzieci nie lubią braku zainteresowania, dla tego u nas dość szybko syn sie tym nudzi i biegnie wołając przez łzy, że kocha i przeprasza. Co do zabierania zabawek o której pisała _louise_, odkryliśmy to przypadkowo i stosujemy w nadzwyczajnych okolicznościach gdy kąt i brak zainteresowania z naszej strony nie działają a mały krzyczy ile sił przez spory okres czasu, za pierwszym razem użyliśmy tego sposobu po 30 minutach wycia, gdzie już nasze głowy miały serdecznie dość. Kacprowi zabraliśmy jedno autko i w ciągu niecałych 5 min był spokój. #4 jezeli chodzi o karanie stawianie dziecka w kacie i sadzanie do krzesełka, to wydaje mi sie, ze jest to dobra kara, jezeli masz ruchliwe dziecko, jak ja. dla niego siedzenie w krzesełku i niemoc ruszania sie jest kara i sprawdza sie w pewnych przypadkach, jak juz pisalam. sprobuje zabrac zabawke, jak jeszcze raz popchnie mlodszego, ale nie jestem pewna cy to cos da, bo generalnie nie ma ulubiobej zabawki, lubi auta i klocki, ale jakos ciezko mi sobie wyobrazic zabranie wszystkich aut i klockow no coz, sprobujemy i tego, bylyby przestał odpychac mlodszego syna, bo zaczyna mi sie konczyc cierpliwosc #5 U nas sprawdził sie brak zainteresowania. W sensie, kiedy Staś odpychał, uderzył Zosię, mówiłam mu, że zachował sie paskudnie, że nie wolno nikogo bić i zaczęłam zajmowac się Zosią. Tna. ja przytulałajm, pocieszałam. To podziałało na tyle, że przetrwała okres kiedy była bezbronna i teraz już radzi sobie sama a i Stas hamuje się mocno zanim ją popchnie czy uderzy. Bo kiedy na niego krzyczałam i upominałam, to miał to co chciał, czyli moją uwagę, a to dla niego jest najważniejsze. #6 Moim zdaniem zostawianie na krzeselku jest chyba nie zabardzo odpowiednie bo i nawet niebezpieczne. Sama izolacja jest dobra bo pokazuje sie ze samemu nie fajnie byc ale moze sproboj zrobic to gdzie indziej nie w krzeselku. Wiem co o ruchliwe dziecko bo takiego zywiolaka mam. U nas sprawdza sie "swinka" taki maly dywanik w rogu na ktorym siedzi za kare. Minuty odpowiadaja wieku dziecka wiec siedzi 2 min. Wiadomo ucieka a ja zaprowadzam spowrotem i czas liczy sie od nowa. Ostatecznie swierdza ze posiedzi i potem przeprasza. Mial tez juz takie kary jak : zabranie ulubionych zabawek czy nie dostawal nagrody za dobre sprawowanie. Sa niektore rzeczy ktore ignoruje( widze ale nie chce zabardzo reagowac bo bedzie mial moja uwage ) jak widzi ze ignoruje go to sie nudzi. U nas niestety nie tylko chodzi w rachube odpychanie le tez- rzucanie zabawkami czy innymi rzeczami, gryzienie dzieci na placu zabaw , bicie, popychanie, plucie woda itp.... jeszcze by wiele pisac. Staram sie stosowac metody z ksiazki o regolach i otwieraja mi oczy na rozne mozliwosci i co robic w danej chwili. Wie ze jak bedzie niegrzeczny dla innych dzieci to ma ostrzezenie i wzmianke co sie stanie jak sie nie poprawi , jak nie to wie ze pozegnamy sie z grupa i idziemy do domu - nie wazne ze bylismy tylko 5 minut. Jest jeszcze takie cos ze jak dziecko udezy inne to zajac sie poszkodowanym i zignorowac swojego malego. Jak zaraz zacznie sie krzyczec czy stawiac w koncie to juz swoje zyskal - a co uwage - bo o to zabiegal. Ostatnia edycja: 3 Sierpień 2011 #7 a ma ktoś sposob na dwie dwulatki...skaczace wsciekle po lozku,rzucajace sie na nie jakby co najmniej do wody skakaly..nie raz spadky,walnely glowa w rame...oczywiscie placz,zapowetrzenie sie i wogole masakra...i tak do nastepnego razu...tlumacze,zabraniam,jak nerwy mi puszcza to sie wydre,...wiec kiwaja mi glowa ze wiedze ze nie wolno itd ale wystarczy ze jedna spojrzy na druga,pojawia sie dziki smiech i od nowa...powiem Wam ze czasami doprowadza mnie to do lez...czuje sie totalnie bezradna...wiem ze tu tez problemem jej ze jedna nakreca druga...no ale takie są uroki posiadania blizniat...wszystko juz zniose,kazde ich zachowanie,ale kiedy narazaja sie na zrobienie sobie krzywdy a jedyna ich reakcja to smiech to cholera mnie bierze i zupelnie nie wiem co robic.. #8 malygosiak moze je odseperwoac od siebie jak broja za bardzo? u nas sprawdza sie zamkniecie Oliwki w sypialni, sadzam ja na naszym lozku, ona sie tam wywscieka, wyplacze, po czym otworzy sobie drzwi i nas przytuli #9 malygosiak moze je odseperwoac od siebie jak broja za bardzo? u nas sprawdza sie zamkniecie Oliwki w sypialni, sadzam ja na naszym lozku, ona sie tam wywscieka, wyplacze, po czym otworzy sobie drzwi i nas przytuli wiesz nie bardzo to mozliwe jak jestem sama w domu..gdzie nie pojda tam maja milion "pomyslow"...dodam ze Weronika ma bezdech afektywny..wiec nie moge sobie np pozwolic na wyplakanie sie...bo czesto sie to konczy po prostu sinieniem i bezdechem...to tak naprawde bardzo komplikuje wiele spraw,trudno czasami postepowac z takim dzieckiem..bo po prostu obawiam sie o jej bezpieczenstwo...zawsze myslalam ze z wiekiem bedzie latwiej...no i pewnie jest pod wieloma wzgledami....ale gdyby jeszcze choc odrobine docieraly do nich pewne zagrozenia... reklama #10 Ja wkładam syna na minutę, dwie do łóżeczka. Zawsze wtedy płacze i kara zasadniczo działa. Tylko się boje złych skojarzeń z łózeczkiem... Co do zasady za przestępstwa nie odpowiada osoba, która nie ukończyła 17 lat. W wyjątkowych sytuacjach odpowiedzialność może ponosić już 15-o latek. Młodsi odpowiadają zgodnie z ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich. Nieletni a małoletni Pojęcie „nieletniego” w prawie karnym nie jest tożsame z definicją „małoletniego” określoną w przepisach kodeksu cywilnego. Na zasadach określonych w kodeksie karnym odpowiada sprawca czynu zabronionego, który w chwili jego popełnienia miał ukończone 17 lat, mimo iż – na podstawie przepisów prawa cywilnego – nie jest on pełnoletni, a tym samym nie ma jeszcze pełnej zdolności do czynności prawnych. NOWOŚĆ na Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ! Odpowiedzialność karna nieletnich, została w polskim prawie uregulowana dwutorowo, gdyż w stosunku do nich mogą mieć zastosowanie przepisy kodeksu karnego, które w pewnych wyjątkowych wypadkach przewidują możliwość zastosowania do nieletniego ogólnych zasad odpowiedzialności karnej, oraz ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich która reguluje postępowanie wobec nieletniego dopuszczającego się czynu zabronionego, a która zasadniczo ma na celu przeciwdziałanie wszelkim przejawom demoralizacji i przestępczości nieletnich. W zależności od wieku Sytuacja nieletnich (co przekłada się na zastosowane wobec nich środki wychowawcze) jest różna w zależności od ich wieku. Gdy: 1. nieletni dopuszcza się czynu zabronionego przed ukończeniem 13 lat – sąd traktuje popełnienie takiego czynu wyłącznie jako przejaw demoralizacji nieletniego i może zastosować środki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich; 2. nieletni dopuszcza się czynu zabronionego między 13 a 17 rokiem życia – co do zasady sąd stosuje środki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich; jednak jeżeli nieletni ukończył lat 15 i dopuścił się: zamachu na życie Prezydenta (art. 134), zabójstwa człowieka (art. 148 § 1-3), spowodował ciężki uszczerbek na zdrowiu (art. 156 § 1 lub 3), spowodował zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, np. pożar (art. 163 § 1 lub 3), dopuścił się piractwa ("klasycznego" nie komputerowego) (art. 166), katastrofy w ruchu lądowym (art. 173 § 1 lub 3), zgwałcenia zbiorowego(art. 197 § 3), wzięcia zakładnika (art. 252 § 1 lub 2) lub rozboju (art. 280) może odpowiadać na zasadach określonych w kodeksie karnym, o ile sąd uzna, że okoliczności sprawy, stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności wcześniej stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne; 3. sprawca dopuszcza się czynu zabronionego między 17 a 18 rokiem życia – wówczas co do zasady sąd stosuje przepisy kodeksu karnego; wyjątkowo jednak sąd zastosuje zamiast kary środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli popełniony czyn jest występkiem, a okoliczności sprawy, stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. Wywiad środowiskowy Ponadto zgodnie z regulacją ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich jeżeli nieletni popełnił czyn wspólnie z dorosłym wówczas prokurator wyłącza sprawę nieletniego i przekazuje do sądu rodzinnego. Sądem właściwym do rozpatrzenia sprawy jest sąd rodzinny w miejscu zamieszkania nieletniego (jeżeli są trudności w ustaleniu miejsca zamieszkania, sprawę prowadzi się w miejscu pobytu nieletniego). O wszczęciu postępowania zawiadamia się rodziców lub opiekunów,. W celu ustalenia danych dotyczących nieletniego i jego środowiska (np. zachowania się, warunków bytowych rodziny, przebiegu nauki, sposobu spędzania wolnego czasu, kontaktów środowiskowych, stosunku do rodziców, nauczycieli, stanu zdrowia itp., sędzia rodzinny zleca przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, który przeprowadza wyznaczony przez sąd kurator. Może również zlecić badania w ośrodku konsultacyjnym. Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania lub pobytu nieletniego, w godzinach dziennych od 7:00 do 21:00. Sąd rodzinny może wszcząć postępowanie wyjaśniające, jeśli powziął informację o przejawach demoralizacji nieletniego (tzn. o zachowaniu niezgodnym z obowiązującymi w danej społeczności normami). Wówczas wysłuchuje: nieletniego, jego rodziców lub opiekunów, oraz w miarę potrzeby inne osoby. W postępowaniu wyjaśniającym nieletni może już mieć obrońcę. Przesłuchanie przez Policję odbywa się w obecności rodziców lub opiekunów albo obrońcy lub też nauczyciela, wychowawcy, pedagoga szkolnego. Nieletni jest zobowiązany podporządkować się wydanemu w stosunku do niego orzeczeniu sądu. W sytuacji gdy dobro nieletniego tego wymaga, sąd może umieścić go w placówce leczniczo-terapeutycznej. Środki wychowawcze wobec nieletnich Sąd rodzinny wobec nieletnich stosuje środki wychowawcze lub poprawcze, zaś sąd karny wymierza karę i określa warunki jakim musi się poddać skazany, korzystający z warunkowego zawieszenia jej wykonania. Skazując nieletniego za popełnienie przestępstwa sąd nie może wymierzyć kary przekraczającej dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia, a może także zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Wobec nieletnich sąd rodzinny może: 1) udzielić upomnienia, 2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia, 3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna, 4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego, 5) zastosować nadzór kuratora, 6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją, 7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów, 8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego, 9) orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w młodzieżowym ośrodku socjoterapii, 10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym. Sąd rodzinny może również zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym oraz zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego. Sąd może także zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego. Zadaj pytanie: Forum Zobacz serwis: Dziecko i prawo Dziś mija miesiąc od tragicznego zdarzenia w szkole w warszawskim Wawrze. Jeden z uczniów, 16-letni Kuba, zmarł w piątek 10 maja po tym, jak został zaatakowany nożem przez innego ucznia. Podejrzany o zabójstwo trafił do schroniska dla nieletnich, a prokuratura skierowała wniosek o sądzenie zarówno jego, jak i pozostałych dwóch nastolatków podejrzanych o udział w przestępstwie, jak dorosłych. Dotyczy to dwóch 15-letnich chłopców i jednej 15-letniej dziewczyny. Z najnowszych informacji wynika, że sąd powołał biegłych lekarzy psychiatrów, którzy mają ocenić, czy nieletni będą odpowiadać jak dorośli. Jak wygląda odpowiedzialność karna nieletniego?Osoba pełnoletnia w rozumieniu przepisów prawa karnegoNa zasadach określonych w Kodeksie karnym (KK) odpowiada ten, kto popełnił czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat (art. 10 § 1 KK). Powyższa ustawa traktuje więc osobę w wieku lat 17 jak dorosłą mimo tego, że nie ma ona jeszcze ukończonych 18 lat. Uzyskanie pełnoletności rozumiane jako ukończenie 18 roku życia obowiązuje bowiem jedynie w obrocie cywilnoprawnym (art. 10 § 1 KC) i nie ma zastosowania w przypadku postępowania karnego. Oznacza to, że co do zasady osoba, która nie ukończyła 17 lat nie ponosi odpowiedzialności karnej, bowiem nie można przypisać jej wobec nieletniegoOsoba, która nie ukończyła 17 roku życia i popełnia czyn zabroniony, który wyczerpuje ustawowe znamiona przestępstwa, uznawana jest za nieletniego i nie ponosi odpowiedzialności karnej, ponieważ nie można jej przypisać winy. Postępowanie wobec nieletniego zawsze musi być ukierunkowane na wychowanie i poprawę jego zachowania. W związku z powyższym, nie stosuje się wobec niego kar, ale środki wychowawcze, lecznicze lub odpowiedzialność karna nieletniegoPrzepis art. 10 § 2 KK ustanawia wyjątek, zgodnie z którym nieletni, który po ukończeniu 15 roku życia dopuszcza się jednego z czynów zabronionych określonych w tym przepisie, może odpowiadać na zasadach określonych w Kodeksie karnym, jeżeli okoliczności sprawy, jego stopień rozwoju oraz właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze (o ile były stosowane) okazały się bezskuteczne. Powyższe ma zastosowanie w przypadku, gdy nieletni dopuści się między innymi zabójstwa regulowanego w art. 148 § 1 ustanowienia powyższego wyjątku pozwalającego na obniżenie granicy wieku dla ponoszenia przez nieletnich odpowiedzialności karnej wiąże się z tym, że nie każdy człowiek rozwija się według ustalonego schematu wiekowego. Niektórzy mogą bowiem osiągnąć taki sam poziom dojrzałości wcześniej aniżeli pozostali rówieśnicy. Z tego samego względu ustawa przewiduje także nie tylko obniżenie, ale również podwyższenie granicy wieku. Zgodnie bowiem z art. 10 § 4 KK, w stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. W takiej sytuacji sprawca, mimo iż ukończył 17 lat, nie poniesie odpowiedzialności kary dla nieletniego traktowanego jak dorosłegoW świetle art. 10 § 3 KK, w sytuacji, gdy nieletni, który ukończył 15 lat, sądzony jest jak dorosły i ponosi odpowiedzialność karną, orzeczona kara nie może przekroczyć 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo. Biorąc pod uwagę przestępstwo zabójstwa określone w art. 148 § 1 KK, zgodnie z którym, kto zabija człowieka podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności, orzeczona wobec nieletniego kara nie będzie mogła przekroczyć 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia. Niemniej, nie można zapominać, że zgodnie z art. 54 § 2 KK wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, nie orzeka się kary dożywotniego pozbawienia interpretacyjneW przypadku wymiaru kary dla nieletniego traktowanego jak dorosłego pojawiają się liczne wątpliwości dotyczące w szczególności tego, którą z kar ujętych w art. 148 § 1 KK należy obniżyć – karę dożywotniego pozbawienia wolności, czy karę 25 lat pozbawienia wolności. Jak już wyżej wspomniano, wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, sąd nie może orzec kary dożywotniego pozbawienia wolności. Większość doktryny stoi na stanowisku, że obniżenie górnej granicy kary dla nieletniego powinno obejmować najsurowszą z kar, tj. karę dożywotniego pozbawienia wolności mimo, że nie ma ona zastosowania w stosunku do nieletniego. Niemniej, z brzmienia przepisu art. 10 § 3 KK, o którym była mowa powyżej, wynika, że obniżyć należy wymiar tej kary, którą się orzeka, a przecież nie można orzec kary dożywotniego pozbawienia wolności w stosunku do powyższego pojawia się pytanie, czy karę dożywotniego pozbawienia wolności powinno się ominąć biorąc pod uwagę przepis stanowiący o odpowiedzialności karnej za przestępstwo zabójstwa, pozostawiając tym samym tylko te przepisy, które mogą być stosowane wobec nieletniego i dopiero ten wymiar kary obniżyć, czy też w miejsce kary dożywotniego pozbawienia wolności postawić karę 25 lat pozbawienia doktryny opowiada się za stanowiskiem, iż jeżeli nie można orzec kary dożywotniego pozbawienia wolności wobec nieletniego, to nie należy jej przeliczać na karę obniżoną do 2/3 ustawowego zagrożenia, zgodnie z dyspozycją art. 10 § 3 KK. Karę dożywotniego pozbawienia wolności należałoby więc traktować jako nieistniejącą w sankcji art. 148 § 1 KK w stosunku do Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 stycznia 2018 r. (sygn. akt: V KK 284/17) stanowczo wypowiedział się, że „zawarty w art. 54 § 2 KK zakaz orzekania wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, kary dożywotniego pozbawienia wolności, nie wyklucza wymierzenia nieletniemu, odpowiadającemu w warunkach art. 10 § 2 KK za przestępstwo zagrożone taką karą – kary 25 lat pozbawienia wolności. Przewidziane w art. 10 § 3 KK obligatoryjne obniżenie górnej granicy ustawowego zagrożenia odnosi się do zagrożenia w części szczególnej Kodeksu karnego. Natomiast norma zawarta w art. 54 § 2 KK nie eliminuje z sankcji w art. 148 § 1 i 2 KK kary dożywotniego pozbawienia wolności ani kary 25 lat pozbawienia wolności jako kar ściśle oznaczonych (bez dolnej ani górnej granicy), lecz tylko zakazuje wymierzenia sprawcy pierwszej z tych kar. Pozostawia tym samym możliwość orzeczenia kary 25 lat pozbawienia wolności” (tak samo Sąd Najwyższy również w wyroku z dnia 22 września 1999 r., sygn. akt: III KKN 195/99 oraz w postanowieniu z dnia 4 stycznia 2006 r., sygn. akt: III KK 83/05).W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż jeżeli Sąd zadecyduje, że uczeń ze szkoły w Wawrze podejrzany o popełnienie przestępstwa zabójstwa będzie ponosił odpowiedzialność karną jak dorosły, gdyż przemawiać za tym będą okoliczności sprawy, jego stopień rozwoju oraz właściwości i warunki osobiste, to może mu zostać wymierzona kara aż 25 lat lat pozbawienia wolności.